کاخ اردشیر بابکان(انگلیسی)
کاخ اردشیر بابکان در 10 كیلومتری شهر فیروزآباد و حدود 100 كیلومتری جنوب شرقی شیراز واقع در استان فارس قرار دارد. این کاخ به دستور اردشیر بابكان، بنیانگذار سلسله ساسانی در سده سوم میلادی ساخته شده و روی سكوی بزرگی قرار گرفته است. در وسط این سكو بنای مربع شكلی ایجاد و در فراز آن، چهارطاقی بزرگ با دهانههای 11 متر و پایههای پنج متر ساخته شده است. به این ترتیب، ایجاد چنین گنبدی روی یك پلان مربع از ویژگی های بارز این اثر محسوب میشود، زیرا قدیمیترین گنبدها در دنیا روی پلان مدور ایجاد شدهاند و استفاده از پلان مربع توسط ایرانیان در زمان اشكانیان ابداع شد. در واقع، زمانی كه استفاده از پلان مربع در زمان اشكانیان آغاز شد به دلیل اینكه ایرانیان میخواستند دایره گنبد را روی پلان سوار كنند و چهار گوشه آن خالی میماند، اقدام به گوشهسازی كردند تا گنبد معلق نماند. به این ترتیب، از گوشوارههایی به شكل فیلپوش یا خرطومی برای گوشهسازی استفاده كردند كه بعدها در دوره اسلامی به صورت سه كنج تغییر یافت. کاخ اردشیر بابکان دارای تالارهای تو در تو است و با گذشت ۱۸۰۰ سال، گچبری قسمت بالای دیوارهای داخلی آن همچنان سالم ماندهاست. در ضلع شمالی خارج از دیوار کاخ نیز چشمهای زلال از دل خاک میجوشد…