آثار تاریخی گیلان

در سراسر پهنه ی گیلان از کوه و دشت, به بناهای تاریخی و آثار قدیمی بسیاری بر می خوریم. شاید در هیچ یک از نواحی ایران, به اندازه ی گیلان بقاع متبرک نباشد. بعضی از این بناها. چندین بار رو به خرابی رفته و بارها تجدید بنا شده اند و در این تعمیر و مرمت, شکل اصلی و قدیمی خود را از دست داده اند. برخی از آن ها بر اثر رشد شهرها و توسعه ی خیابان ها و نوسازی های دیگر, به دستور شهرداری ها و سایر اولیای امور بی اطلاع, یکسره از میان رفته و اثری از آن ها به جای نمانده است. پاره ای از این ابنیه, به علت دور بودن از شهرها و تعدیات ماموران از همه جا بی خبر, سالیان دراز در مقابل باران ها و رطوبت فراوان گیلان ایستادگی کرده و تا امروز, پایدار و استوار مانده اند و با زبانِ گویایی, هنرمندی معماران و سایر اهل فن را شرح می دهند. این بناها که قدیمی ترین و عجیب ترین بناهای گیلان هستند, نگارنده ( دکتر منوچهر ستوده ) به نام عجایب هشت گانه بناهای تاریخی گیلان خوانده است. اینک نام آن ها: 1- مقبره ی تاج الدین محمود خیوی در لمیر محله آستارا, مورخ 732 هجری قمری. 2- مسجد بسیار قدیمی در کیش خاله دیناچال به نام " اسپیه مزگت " که ظاهراً تاریخ بنای آن به قرن چهارم هجری می رسد. 3- قلعه رودخان در بیست و سه کیلومتری جنوب فومن که در سال 918 هجری قمری به امر امیره حسام الدین…